عرفای نایین

از جمله القابی که به نایین داده اند (مدنیه العرفاء) است . چه بسا صاحبدلانی که از نایین برخاسته اند و جذب آنان بیدار دلان سایر مناطق را به اینجا کشانید و گاهی خرقه پوشان نایینی در جستجوی مراد به سیر آفاق پرداختند .

فهرست عرفای نایین :
1-شیخ حبیب عجمی ، مدفون در جوار میدان باب المسجد (در مسجد نایین) ، زمان زندگی او قرون اولیه اسلامی بوده است.
2-پیر علاء الدین محمد(میر علاء الدین محمد) مدفون در مقبره ای به این نام در کوچه ای میان کوی در مسجد و نوگاباد از عرفای قرن ششم
3- شیخ زین الدین (حاج الحرمین احمد محمدعلی) متوفی سال 613 هجری قمری مدفون در جنوب نایین ، قبرستان قدیم محمدیه
4-شیخ عبدالسلام کاموسی از عرفای قرن هفتم مراد و پیرامام الدین نایینی.
5-پیر امام الدین نایینی (اول) فرزند و مرید شیخ عبدالسلام مراد علاء الدوله زواره ای و از احفاد پیر علاء الدین سابق الذکر.
6-شرف الدین علی قزوینی متوفی اوائل قرن هفتم هجری قمری(فرزند نورالدین احمد و نواده پیر علاء الدین محمد) اولین پیشوای مذهب شیعه در نایین .
7-مولانا عبدالقادر نایینی از عرفای قرن هفتم هجری قمری .
8-پیر علاء الدین محمود فرزند جمال الدین حسین (بانی منبر مسجد جامع) و اولین امام شیعه مسجدجامع شهر نایین (متوفی اواخر قرن هفتم)
9-پیر امام الدین (دوم) مرید پیر علاء الدوله زواره ای و مراد پیر مرتضی اردستانی (متوفی اوایل قرن هشتم هجری قمری)
10-پیر کمال الدین محمود فرزند بهاء الدین محمد امام مسجد جامع (متوفی در قرن هشتم هجری قمری)
11-شیخ مغربی (محمد شیرین) از عرفای قرن هشتم و مدفون در تکیه ای به همین نام در بازارچه نو نایین .
12-پیر امام الدین احمد (متوفی اواخر قرن نهم هجری قمری) فرزند نورالله بن پیرکمال الدین امام مسجد جامع نایین .
13-سید علی نوربخش فرزند سید احمد و نواده سید محمد نوربخش مدفون در مصلای جدید نایین به سال  953 .
14-ملا شفیعا از عرفای و شعرای اواسط دوره صفوی و پدر آخوند ملا کاظما .
15-ملا هدایت حسین از احفاد خواجه عبدالله انصاری (از عرفای قرن یازدهم)
16-ملا محمد باقر ملقب به صفا فرزند ملا هدایت حسین متوفی اوائل قرن یازدهم
17-رفیعا یا رفیقا از شعرای نیمه اول قرن یازدهم مدفون در مشهد.
18-مولانا غباری معروف به (نایینی) متوفی اواخر قرن یازدهم( از احفاد شرف الدین علی قزوینی )پدر تاج علاء الدین افضلا و نیای عارف بزرگ آقا سعید بن تاج الدین افضل .
19-حاج ادهم خان از عرفای اواخر قرن یازدهم نایین و نیای حاج عبدالوهاب مرشد مصلائی ( پدر حاج قیوم خان)
20-میرزا رفیعای نایینی (محمد بن سعید حیدر) متوفی سال 1802 و مدفون در تخت فولاد اصفهان در تکیه ای به این نام در داخل فرودگاه قدیم .
21-باقیای نایینی شاعری شیفته ( متوفی اواخر قرن یازدهم)
22-ملا کاظم فرزند ملاشفیعا از شعرا و علمای و عرفای اواخر صفوی
23-سید معصوم (متوفی 1106) فرزند قاضی نورالهدی معروف به قاضی نور ، مدفون در مصلای قدیم نایین و معروف به مصلاچو که اغلب محل دفن اهل سلوک است .
24-ملا نعمت الله نیستانکی از عرفای قرن یازدهم که مدت ها در خدمت مسجد جامع نایین بوده و خوارق عادت زیادی از او نقل کرده اند (متوفی سال 1112 هق) وی مدفون در کوچه مقابل مسجد جامع کنار دیوار حسینیه در مسجد است .
25-حاج قیوم خان فرزند حاج ادهم خان از عرفای قرن یازدهم و دوازدهم که پدر و پسر از عرفا بوده و بنا بر مشهور از خارج نایین آمده اند و حاج عبدالوهاب مصلایی فرزند ایشان است
26-میرزا محمد سعید بزرگ (متوفی سال 1127 هق)فرزند میرزا مغیث الدین امام جمعه از فقهاء و عرفای اواخر دوره صفوی و نویسنده کتاب مشارق الانوار مدفون روبروی در شرقی مقبره سلطان موصله
27-آقا سیعد بن تاج الدین افضل (متوفی 1148) نواده مولانا غباری و شرف الدین علی قزوینی از علماء و عرفاء که اموال و املاک بسیاری وقف نمود .( 1123 ه ق) و به نوشته مرحوم امامی تربت او در کنار دیوار مصلای جدید نایین قرار داشته و مورد احترام بوده است .
28-میرزا رفیع جلوخانی (متوفی حدود 1200ه ق) فرزند میرزا صفی از علماء و عرفای اواخر قرن دوازدهم مدفون در مصلای قدیم (مصلاچو) نایین
29-حاج عبدالوهاب مرشد (معروف به مصلایی ، متوفی 1212 ه ق) فرزند حاج قیوم خان (نیای خانواده پیرنیا ) مرید و جانشین میر محمدتقی شامی مراد حاج محمدحسن مرشد ، مدفون در مصلی جدید
30-حاج میرزا زین العابدین امام جمعه متوفی حدود 1240 ه ق فرزند میرزا محمد سعیدکوچک از علما و عرفای اوایل دوران قاجار که کرامتی به او نسبت می دهند مدفون در مقابل سلطان موصله .
31-میرزا سید محمدخان بزرگ متوفی حدود 1240 ه ق فرزند میرزا معصوم خان .
32-میرزا عبدالرحیم شیخ الاسلام (متوفی حدود 1240ه ق) فرزند حاج سعید بن حاج رحیم معروف به نظر علی شاه.
33-میرزا عبدالوهاب خان(متوفی 1270 ه ق) فرزند میرزا سیدمحمد خان بزرگ نواده دختری حاج عبدالوهاب مرشد بانی آب انبار نارنج قلعه .
34-حاج محمد حسن مرشد(متوفی 1250 ه ق) فرزند حاج رجبعلی کوزکنانی تبریزی مرید حاج عبدالوهاب و مراد حاج علی بیدندان .
35-حاج علی بیدندان0متوفی آخر قرن سیزدهم مرید مرحوم حاج محمد حسن مرشد که عشق مراد از گیلان به نایین کشانید و در کنار او به خواب ابدی رفته است.
36-میرزا محمد مجتهد متوفی 1287 ه ق فرزند میرزا احمد خوشنویس از علما و عرفای محمدیه نایین و مدفون در تکیه مادرشاهی تخت فولاد اصفهان
37-حاج محمد متوفی 1281 ه ق مرید مجذوب حاج محمد حسین مرشد و مراد و استاد میرزا جعفر عریان و برادرش میرزا ابوالقاسم مدفون در مصلی جدید
38-آقا رجبعلی فرزند حاج محمد حسن مرشد متوفی آخر قرن سیزدهم ه ق
39-آقا محمد اسماعیل مصلائی فرزند حاج محمد حسن و پدر حاجی پیرزاده
40-حاج محمد صادق فرزند حاج محمد کریم مجذوب (فرزند حاج محمد حسن مرشد و نیای مرحوم حاج آخوند ) صاحب کتاب گوهر شب چراغ
41-ملا محسن شهید از عرفای قرن سیزدهم صاحب مقامات کشف و شهود
42-آقامحمد و درویش علی از فرزندان آقامحمد لزگی از مهاجران قفقازیه و از منسوبین کاشفی ها
43-ملاحسن آرندی (معروف به ملاحسن نایینی،متوفی 1270 ه ق) فرزند ذکریا متولد دهستان آرند و مدفون در تخت فولاد اصفهان تکیه بابا رکن
44-آقا محمد فرزند آقاابوطالب پسر حاج عبدالوهاب مرشد مصلائی
45-درویش احمد از عرفای قرن 13 ه ق مرید ملاحسن آرندی که به اشاره او به گوشه گیری و انزوا پرداخته و موجد قناتی است به نام همت آباد .
46-میرزا مهدی امام جمعه متوفی سال 1290 فرزند میرزا علیرضا
47-میرزا جعفر عریان متوفی 1281 ه ق از فرزندان میرزا صفی و مرید و مجذوب حاج محمد که از جانب او به شیراز مامور و از اقطاب صوفیه و مدفون در شیراز .
48-میرزا ابوالقاسم متوفی 1290 فرزند دیگری از میرزا صفی مدفون در شیراز
49-حاجی پیرزاده حاج آقا محمد (متوفی 1320 ه ق ) فرزند آقا محمد اسماعیل و نواده حاج حسن مرشد مقیم تهران صاحب سفرنامه به همین نام . مدفون در صفائیه اوین تهران و از اقطاب صاحب نام صفویه .
50-میرزا صفا سلطنه (بقایی ،متوفی 1318ه ق)فرزند میرزا محمد مجتهد صاحب سفرنامه مدفون در کربل در ایوان حضرت ابولفضل
51-حاج حسین نیستانکی از فضلا و عرفای وعرفای اواسط قرن سیزدهم واوائل قرن چهاردهم.
52-میرزا محمد خان حیرت علیشاه(متوفی 1338هق) فرزند میرزا علیخان ونواده میرزا معصوم خان ومرید میرزا حسن صفی علیشاه از اقطاب صوفیه
53-آقا محمد خان معروف به درویش (متوفی 1314 هق)فرزند آقا محمد صادق از احفاد حاج محمد حسن مرشد
54-حاج شیخ ملا محمدحسن مرتاض (حاج آخوند ) صاحب کتاب گوهر شب چراغ
55-ملا محمد یوسف امامزاده ای (متوفی 1315 ه ش) فرزند ملا زین العابدین
56-حاج محمدرضا سالک (متوفی 1317 ه ش ) فرزند حاج محمد حسین
57-آقا محمد حسن شمس العرفاء (متوفی 1325 ه ش) فرزند آقا رجبعلی از نوادگان حاج محمد حسن مرشد مصلائی (پیرزاده)
58-میرزا محمدعلی عبرت مصاحبی (عارف علی ، متوفی 1321 ه ش) فرزند میرزا عبدالخالق محمدیه ای شاعری توانا و خوشنویسی هنرمند و عارفی وارسته مدفون در امامزاده عبدالله تهران
59-میرزا محمد حسن معین الاسلام متخلص به مخلص (متوفی 1310 ه ش) فرزند میرزا سعید شیخ الاسلام و برادر مرحوم آیت الله نائینی و نواده میرزا عبدالرحیم شیخ الاسلام
60-میرزا محمد باقر خان ادیب بقایی (متوفی 1302 ه ش ) فرزند میرزا محمد علی بانی فرهنگ جدید نایین از عرفا و شعرا مدفون در مصلی کوچک
61-میرزا جلال خان پیرزاده فرزند آقا حسین مصلائی و نواده حاج حسن مرشد مصلائی و از همکاران مرحوم ادیب و بانی آموزش قالی بافی در مدرسه نایین از اقطاب صوفیه شیراز نواده حاج محمد حسن مرشد
62-شیخ علی محمد معینی فرزند حاج محمد صادق معینی ( معین التجار) و برادر زاده شیخ محمد حسین مرتاض (حاج آخوند و از خانواده سالکان و عرفاء)
63-سید عبدالحجه بلاغی متوفی 1358 فرزندسید حسن مجتهد
64-سید باقر رفیعی طباطبایی (متوفی1362ه.ش )فرزند سیدمحمدعلی از فرهنگیان و خوشنویسان و صاحبدلان مدفون در تکیه حاج محمد باقر آباده ای اصفهان
65- علیرضا معینی فرزند علی محمد معینی از دراویش و صاحبان خانقاه و نواده حاج محمدصادق نایینی
66- آقای شیخ محمد تقی جامع( متوفی 1372) فرزند میرزا محمدعلی عالم نویسنده یادداشتی در معرفی نایین
67- نصرت الله احمدی فرزند علی محمد از صاحبدلان نایین

منبع : کتاب فرهنگ نایین

مولفین : حسین میرزابیگی نایینی – عبدالحمید مرزوق – علیرضا مفتاح