استاد جلال بقایی نایینی

استاد جلال بقایی نایینی فرزند شادروان میرزا مصطفی از شعرای معروف معاصر می باشد .انساب و خاندان وی همگی از ذوق هنری و طبع شعری و فضایل و کمالات برخوردار بوده اند .

 چنانچه خود در مقدمه شرح حال میگوید:

نبردم بهره از مال نیاکان لیک خرسندم                       که باشد طبع موزونی و موروث از نیاکانم

سُرور و عُلوی و رفعت ادیب و مُجرم و غوغا               شکیب وراثی و مشتاقی من ،من ازایشانم

در سال 1287 در نایین متولد شد و همان جا در مکاتب قدیمی به تحصیل پرداخت و مقدمات عربی وفرانسه را در کنار دروس مکتبی و نزد افراد آشنا و مطلع آموخت و سپس به مطالعات پی گیر در تاریخ و متون ادبی فارسی پرداخت اما به قول خود او مطالعه اش در دیوان شعرا بسیار کم بود و این روی عقیده خاصی است که داشته و دارد و بر خلاف نظامی عروضی که معتقد است شاعر باید بیست هزار بیت از اشعار شعرای سَلف را حفظ کند تا به مضامین وآهنگ و انسجام وترکیبات بدیع و صحیح آشنا شود ،این تلاش را مثمر ثمری نمی داند ومی گوید اگر چنین کند ،مقادیر زیادی از مضامین دیگران در ذهن شاعر جای گیر می شود واگر هم عیناً تکرار نشود ،به صورت دیگری منعکس می گردد.بنابراین بقایی اگر شعری گفته است،روی ذوق فطری وارثی خود گفته و سخنش ماخوذ و متاثر یا برداشته ومنتحل از دیگران نیست .

استاد بقایی مورد توجه و احترام دانشمندان معروف معاصر بوده و در نوشته های خود ایشان  را با القاب دانشمند محترم ، استاد بزرگوار ، شاعرمجهول القدر ، شاعر گرانمایه و… مخاطب قرار داده اند . دانشمند  معروف آقای ایرج افشار در باره وی می گوید:

«جلال بقایی نایینی –شاعری خوش ذوق و نکته پرداز و آزاده خوی که در خدمات فرهنگی و شرکت در دوره های کنگره تحقیقات ایرانی پیشقدم بوده است .جلال بقایی در قطعه سرایی تالی ابن یمین فریومدی است .همچنین استاد شهریار در منظومه ای که به ذکر مفاخر ادب و هنر کشور پرداخته است در باره وی می گوید :

«غزلسراست رفیعا و گلبن از نایین               به قطعه نیز بقایی حریف ابن یمین »

از لحاظ طبع و ذوق شعری هم او نسب از بزرگان ادب نایین می برد بقایی شاعر بالفطره است وبه همین جهت است که بافت شعر او و مضامین وترکیبات وتعبیرات آن نشان دهنده استقلال طبع این سراینده نامدار است وضمن اینکه در قالب شعر کهن سخن می گوید کمتر وجه تشابهی میان سخنان او ودیگران توان جست وبه عبارت دیگر جز از طبع وقاد وخاطر نقاد خود از هیچ کس الهامی نگرفته است .
بقایی غزلیاتی در جوانی به سبک هندی وبا کمال استادی ورقت ودقت معنی سروده است ،اما تبحر ویژه اش در سرودن قطعات وبالاخص قطعات انتقادی است که آنرا دشوارترین نوع شعر می داند ودر این قالب طنز های اجتماعی بسیار قوی ودلپذیر سروده است ،او در شیوه مستقل ومختار خود استاد واز نوادر زمانه است .

استاد بقایی جز والایی کم نظیر فضیلت شاعری دارای سجایای اخلاقی ،وارستگی ،سخاوت وانواع بزرگواری ها است وبه حق می توان گفت :انسانی است قابل اعتماد وشاعری هست درخور ستایش ودوستی است مهربان ،گرانقدر وفاضل.
در پایان سخن درباره این عزیز همان گوییم که آذر بیگدلی درباره مشتاق اصفهانی گوید :شادم که به استادیش استاد ندیدم. شایان ذکر است استاد بقایی در تاریخ 1376/02/31 درگذشت و اینک مزار او در بهشت کبری نایین واقع می باشد.

از مرحوم بقائی دو اثرطبع و نشر شده است:

1-   پرتو اندیشه كه مجموعه اشعار وی می باشد.

2-   (تذكره سخنوران نایین ) كه شرح حال برخی از شاعران شهر نایین است.

گزیده ای از اشعار مرحوم جلال بقایی نایینی:

درِ بسته

همه روز روزه بودن،همه شب  نماز كردن     

                                   همه   ساله  از پی  حج  سفر حجاز كردن

به مساجد  و  معابد  همه  اعتكاف  جستن   

                                   ز  ملاهی  و  مناهی  همه  اعتكاف جستن

شب جمعه ها  نخفتن  به خدای راز كردن 

                              ز  وجود    بـی  نیازش  طلــب  نــیــاز  كــردن

پی طاعت و  زیارت به  نجف مقیم گشتن   

                                 به   مضاجع   و  مراقد  ســـفــر  دراز  كردن

به  خدا قسم كسی را  ثمر آن قدر نبخشد  

                                   كه  به روی مستمندی در  بسته باز كردن

برگرفته از وبلاگ : سیمای نایین