مسجد خواجه خضر نایین

مسجد خواجه خضر در انتهای بازار بزرگ شهر قرار دارد ، قدمت آن بر اساس سنگ نوشته ای که در بالای محراب قضای مهتابی مسجد نصب شده ، سال 1168 هجری قمری مکتوب شده است . مجموع فضای مسجد شامل چهاربخش صحن ، فضای سرپوشیده ، فضای باز یا مهتابی  و زیر زمین می باشد . صحن نسبت به زیر بنای کل مسجد کوچک و بدون واسطه با درب ورودی راسته بازار ارتباط دارد . فضای مسقف شامل دو سالن بزرگ و جایگاه برپایی نماز جماعت است که قسمت عمده بنای مسجد را تشکیل می دهد .

شکل ساختمان ، طراحی و مصالح به کار گرفته شده دلیل گویایی است که بنای اولیه مسجد را خراب کرده و ساختمان فعلی را بوجود آورده اند . مهتابی فضای بازی است که در قسمت غربی و بر روی زیر زمین و ساباط جنب مسجد قرار دارد . از این فضا برای برگزاری نماز جماعت در شبهای تابستان استفاده می شده است . می گویند این قسمت را مرحوم میرزا محمدعلی بن حاج میرزا محمد رفیع از سادات جلوخانی بنا نموده که عمر آن متجاوز از 100 سال می باشد .

زیر زمین مسجد : این فضا با دوازده ردیف را پله به درون زیر زمین راه دارد . فضای آن کلاً در دل خاک رس کنده شده و جای مناسبی برای اقامه نماز در زمستان و تابستان می باشد . مسجد دارای ورودی دیگری نیز می باشد که در داخل کوچه پشت مسجد به طرف میدان نوگاباد قرار دارد . درب آن بسیار قدیمی است . آثار کنده کاری پر نقوشی بر روی آن باقی مانده است که حکایت از قدمت و هنر آن دارد ولی متاسفانه با رنگ آمیزی بسیار نا مناسب اثر هنری آن ضایع و اصالت آن را از بین برده اند .