مساجد نايين

مسجد جامع (صفحه اختصاصی معرفی مسجد جامع نایین را از اینجا بخوانید)

مسجد جمعه يا مسجد جامع يا مسجد علويان نائين مشهورترين اثر تاريخي شهر است كه در محله باب المسجد واقع شده است آنچه دربادي امر توجه بيننده را به خود جلب مي كند شباهت كلي و مشخص مسجد با مساجد تاريخانه دامغان و مسجد جلمع تبريز فارس است .تزئينات مسجد با طرحهاي مختلف يادآور سنتهاي گذشته ايرانيان است . گچ بر يهاي بسيار زيبا و جالب مسجد اين اثر را در عداد يكي از نفيس ترين مساجد ايران قرار مي دهد . باتوجه به خصوصيات معماري مسجد و نظر برخي از محققان به نظر مي رسد كه مسجد جامع نائين در اواخر قرن سوم يادر قرن چهارم هجري ساخته شده است . طاق نماهاي بسيار زيبايي مسجد با سقف هلالي آن بيانگر هنر معماران و استاد كاران مسلمان ايراني است . بر روي ديوار و طاق جرزها ونقوش متنوع و اشكال هندسي ساده توأ م با شاخ وبرگ گچ بري شده بچشم مي خورد . از خصوصيات اين گچ بري گودي و عمق آن است همين امتياز در هنر گچ بري موجب شده تا پژوهشگران و معماران اين بنا را در زمره مساجد اوليه به حساب آورند . از دگر نفايس اين مسجد منبر ودر چوبي آن است . اين در و منبر كه شاهكار مسلم منبت كاري هستند بيانگر ذوق و خلاقيت هنرمنان ايراني در قرن گذشته مي باشند بر روي منبر كتيبه اي بخط نسخ بسيار زيبا با تاريخ۷۱۱ هجري مشاهده مي شود . در زمينه اين كتيبه نقش شاخ و برگ كنده كاري شده است اين كتيبه بيانگر اين نكته است كه منبر در قرن هشتم هجري به مجموعه بنا اضافه شده است . علاوه برآن اين كتيبه نام (جلال الدين ملك التجار )واقف منبر نوشته شده است مسجد جامع علويان نائين پس از احداث چند بار تعمير و مرمت شده است از جمله در سال ۸۷۴ هجري قمري مرمتي صورت گرفته كه بر كتيبه اي درقاب چوبي در مسجد نوشته شده است .

مسجد بابا عبدالله

اين اثر نفيس و باشكوه درمحله سراي نو در نزديكي بازار واقع شده است . مسجد باباعبدالله دراواخرقرن هفتم واوائل قرن هشتم هجري ساخته شده است . به نوشته تاريخ نائين ميرجلال الدين احمدخطيب مشهور نائين درعصرمغول نمازجمعه را درمسجد جامع نائين اقامه مي كرده اما براي نماز جماعت در مسجد بابا عبدالله حضور مي يافته است . مسجد در سال۷۰۰ هجري كه مقارن با سلطنت غازان مغول است ساخته شده است مسجد بابا عبدالله داراي يك گنبد خانه مرتفع وعظيم است كه درانتهاي جبهه قبله قرار گرفته است. دراين گنبد خانه تعدادي مقبره وجود دارد كه گويا متعلق به دوره ايلخانان است مسجد بابا عبدالله در تيرماه۱۳۱۳شمسي به شماره ۲۰۴ در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است .

مسجد محمديه

در شمال شهرستان نائين محمديه واقع است كه درحال حاضر جزء شهر شده است. مسجد محمديه دراواخر قرن چهارم و اوائل قرن پنجم ساخته شده است . طاقهاي دوطرف شبستان بزرگ مسجد و محراب آن شباهت كامل و غيرقابل انكاري با مسجد جامع نائين دارد منبر مسجد داراي الواحي است كه داراي نقش و نگار هستند . اين منبر كه از چوب سخت ساخته شده بسيار نفيس مي باشد. اگر چه منبر فاقد كتيبه است اما نقوشي كه بر تخته هاي منبر نقش شده آن را به دوره اي مربوط مي كند كه نمونه هاي كمي ازآن برجاي مانده است آندره گدار طاقهاي ناوداني شكلي كه دردو طرف شبستان گنبدي جلوه محراب به موازات قبله زده شده اند و شباهت اين شيوه با مسجد نائين را دلايل قديمي بودن مسجد محمديه مي داند. همچنين اين نويسنده عقيده دارد الواحي كه در منبر بكار رفته اند متعلق به منبر ديگري بوده كه در اين امر منبر تعبيه شده اند. مسجد محمديه به شماره ۳۵۵ در فهرست بناهاي تاريخي به ثبت رسيده است .

مسجد شيخ مغربي

از ديگر مساجد نائين مسجد شيخ مغربي است . پژوهشگراني كه در مورد نائين بررسي هاي انجام داده اند به نام اين مسجد اشاره كرده اند اما ازتاريخ دقيق قدمت آن مطلب مهمي ننوشته اند . اين مسجد در بازار نائين واقع شده است. مسعود كيهان اين مسجد را( شيخ محمد ربيع ) نوشته كه البته اشتباه است . باني مسجد شيخ مغربي ازعرفا و زهاد نايين بوده كه به نوشته كتاب سيماي نائين در گنبد خانه مسجد مدفون است به نوشته اين كتاب بر سر در بقعه شيخ مغربي اين بيت ديده مي شود

كه شيخ مغربي از عارفين است مقام و مدفنش نائين زمين است

از جمله كساني كه در عمران وآبادي اين مسجد خدماتي انجام داده اند فردي به نام سيد حسن بوده كه از فضلاي مشهور نايين به شمار مي رفته است .

مسجد خواجه خصر

اين مسجد كه درنائين به(مسجد خواجه) هم معروف است در محله نوگاباد ودرانتهاي بازار نائين قرار گرفته است به نحوي كه ورودي آن كاملا در جلو راستاي بازار واقع شده است . درب ورودي مسجد كه از نفاست وزيبايي بسياري برخوردار است بيانگر قدمت مسجد است. شبستان و مهتابي شمالي مسجد از قسمتهاي قابل توجه بنا به شمار مي رون .

مسجد جامع قديمان

این مسجد اولین مسجد جامع نایین بوده است و در محله كلوان قرار دارد.